Türkiye Cumhuriyeti haritasında Doğu Akdeniz’de sınırı olan tek ilimiz Hatay’dır.
Hatay, 1516 yılında Osmanlı sınırlarına katılmıştır, I. Cihan Harbi’nde elimizden çıkıp Fransız yönetimine girmiştir.
1935 yılında Fransızlar Hatay’ı Suriye’ye devreder.
Bunun üzerine Türkiye, üyesi olduğu Birleşmiş Milletler Cemiyeti’ne başvurup Kurtuluş Savaşı Dönemi’nde, 20 Ekim 1921 tarihinde Ankara hükümeti ile Fransız devleti arasında imzalanan Ankara Antlaşması gereği Hatay bölgesinin bağımsız olması gerektiğini savunur. Hatay 02 Eylül 1938 günü bağımsız bir devlet olarak kabul edilir.
Yeni Hatay Devleti’nin cumhurbaşkanlığına Tayfun Ata Sökmen seçilir. Cumhurbaşkanı Tayfun Ata Sökmen, Hatay’ın ilk ve son cumhurbaşkanıdır.
Mustafa Kemal Atatürk ‘ün “Şahsi meselem ve namusumdur.” dediği Hatay’ı ana vatan topraklarına katmak için Türkiye, Birleşmiş Milletler Cemiyeti nezdinde yoğun bir lobi çalışması yürütür.
Bu yoğun lobi çalışmaları sonunda Cumhurbaşkanı Tayfur Ata Sökmen’in önderliğinde Hatay Hükümet Meclisi, Atatürk’ün ölümünden sonra 28 Haziran 1939 günü Türkiye Cumhuriyeti’ne ilhak etmeyi oy birliği ile kabul eder.
Bunun üzerine Fransız askerleri, 23 Temmuz 1939 günü Hatay bölgesini terk eder ve güzel yurt köşesi, Atatürk’ün “Şahsi meselemdir.” dediği Hatay, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içine katılır.
DEPREMİN YARALARINI SARACAĞIZ
Hatay, 6 Şubat 2023 günlü Maraş depreminin gerçekleştiği on ilimiz arasında hafta başında gerçekleşen 6,2 büyüklüğündeki depremin de eklenmesiyle en çok etkilenen ilimiz olmuştur.
Tekrar ve tekrar geçmiş olsun, başımız sağ olsun.
İnanıyorum ki ulus olarak Hatay dâhil depremden ağır hasarlar gören illerimizin yaralarını hep birlikte ve ellerimizi taşın altına koyarak saracağız.
Hatay, 5 bin 800 kilometrekare alana, yaklaşık 1 milyon 900 bin nüfusa sahip bir ilimizdir.
Hatay’ın deprem öncesi ülke ekonomisindeki üretim payı yüzde 5’ti.
Ben Hatay’ı, Refik Halid Karay’ın üstün betimlemeleri ile süslü Çete romanında, Amanos dağlarından Hatay’ı, İskenderun körfezini ve Amik ovasını seyretmiştim.
Çete romanının kahramanı, işgalci Fransızlara karşı 16 yiğit adamdan oluşan çetesi ile mücadele veren Fransızca Öğretmeni Nezih Suat (Kıran Bey) kahramanım olmuştu.
Dünyanın bir mağara içinde olan ilk kilisesi ile Romalılardan kalma mozaik müzesini görmek için 2000’li yılların başında bir kültür gezisi programı düzenlemiştim. Öğretmen arkadaşlarımla kentimizin üst düzey bürokratlarının da katıldığı gezimizde bir gece konaklayıp dünyanın önemli kültür merkezlerinden biri olan Kadim Kent Antakya’yı ve Hatay’ı görüp tanıma şansına ulaşmıştım.
Şu durumda, depremden en fazla zarar görmüş olmasından dolayı yerli halkımızın bölgeden göçünün durdurulması için Hatay ilimizin yaralarının sarılmasına büyük özen ve önem gösterilmelidir.
