Sevim Tarhan

Tarih: 25.02.2024 16:48

CEMRE GELENEĞİ VE İNANIŞI

Facebook Twitter Linked-in

Cemre, Arapça kökenli bir sözcüktür ve ateş, sıcaklık anlamına gelir. Mina Vadisi'nde, Arafat'tan gelen taş yığınlarına da CEMRE adı verilir. Kültürümüzde ve Altay mitolojisine göre üç Cemre'nin (İmere veya Emire) adında bir cinin neden olduğuna inanılır. Bu cin, ilkbaharda titrek renkli ışıklar saçarak göğe yükselir ve sonra buzların, soğuk zeminlerin üzerine düşerek yeri, göğü ısıtır.

 Bazı kültürlerde halk arasında, soğuk kış mevsiminden çıkıp Bahar mevsiminin kapılarını açtığına inanılır. Yeryüzünde sıcaklığın artması, ısınmaya başladığını bildiren hayali sıcak cisimler olarak bilinir. Yüzyıllardır kulaktan kulağa gelen ve kutlanan hayali bir inanıştır. O nedenle de bilimsel olarak doğru değildir. İnsanlarımız yine de her yıl üç cemreye inanır ve kutlarlar. Kış mevsimi yavaş yavaş yerini Bahar'a bırakırken, İlkbahar başlamadan önce, 7 gün arayla yeryüzüne üç CEMRE düşer. Cemreler sayesinde yeryüzü ve doğa ısınır, tüm insanlar ısınır ve Bahar'ı müjdeler bize. Sırayla birinci cemre, ikinci cemre ve üçüncü cemre olarak adlandırılır. Sırayla havaya, suya ve en son da toprağa düşer cemreler. İlk cemrenin her yıl 19-20 Şubat tarihlerinde önce havaya düştüğüne, ikinci cemrenin 26-27 Şubat tarihlerinde suya, üçüncü cemrenin de 5-6 Mart tarihleri arasında toprağa düştüğüne inanılır. 

Türk'lerin Cemre'ye inanışı Arap takvimlerinden en zaman aldığı kesin bilinmemektedir. Günümüzde birçok kültürde olduğu gibi Kürt kültüründe de bilinir ve bin yıldır bayram havasında kutlanır. Bahar bayramını müjdeler 3. Cemre düştükten sonra kutlanır. Cemre'lerin düşmesi Türk kültüründe ve edebiyatında da çok önemlidir. Divan şairleri, cemre düşerken toprağa önem verilen tanınmış kişilere özel isme övgü şiirleri yazarmış. Cemrelerin düşmesiyle Hıdrellez ve Nevruz kutlamaları başlar. Hıdrellez (Hızır günü) ya da Bahar bayramı olarak bilinir. Hızır ve İlyas Peygamberlerin baharda yeryüzünde görüştüklerine inanıldığı için insanlar Hızır ve İlyas sözcüklerinden hıdrellez kelimesini türetmişlerdir. 21 Mart'ta havalar ısınmaya, çiçekler tomurcuğa durmaya, göçmen kuşlar yuvalarına dönmeye ve kahverengi topraklar yeşermeye başlar. Bütün insanlık için diriliş, uyanış, yaradılış günü kabul edilir. Nevruz, yeni gün anlamındadır. Nevruz, Kürt halkı için çok önemlidir ve mücadelenin anlamını ve anısını taşır. Ezilen halkların, masumların yanında yer alan halk ve hukuk önceliğine önem veren, savunan Kürt toplumunun önemli günüdür. Azarbaycan'da Nevruz öncesi 'Ahır Çarşamba' kutlamaları yapılır ve bu kutlamaların 3. Cemre'nin düşmesiyle bir bağlantısı vardır. 21 Mart'ta Nevruz hazırlıkları yapılır. T üm insanlığın yüreğine cemrelerin düşmesi ümidiyle... Kimbilir! Belki bu bahar hepimiz cemre sıcaklığıyla uyanır ve insan olduğumuzun farkına varırız... 

Sevgiyle, hoşça, dostça kalalım...


Orjinal Köşe Yazısına Git
— KÖŞE YAZISI SONU —