UĞUR İSTANBULLU
Artvin'in Ardanuç ilçesinde bulunan Yolağzı köyündeki lavanta bahçelerinde imece usulüyle hasat yapıldı. Ardanuç Kadın Girişim ve Üretim Kooperatifi’nden Gönül İstanbullu "Ardanuç’ta kooperatif olarak lavantayı yaygınlaştırmak istiyoruz. Ardanuç’ta lavantayı yaygınlaştırırken, kadın emeğini de öne çıkartmak istiyoruz” dedi.
Artvin’e bağlı Ardanuç ilçesinde uzunca zamandır yaşanan göç ve maliyetlerin yüksek olması nedeniyle tarım arazilerinin atıl kalması, Ardanuçlu kadınları harekete geçirdi. Üretici kadınlar kurdukları kooperatifle beraber şimdilerde köylerde imece usulüyle lavanta ekiyor.
“LAVANTANIN YETMİŞ ÇEŞİT KULLANIM ALANI VAR”
Kurdukları kooperatifle beraber şimdilerde köylerde imece usulüyle lavanta eken Yolağzı köyü sakinlerinden Emine Pehlevan “Köyümüzde lavanta ekildi bugün hasadı var bizde orada yemek, yemek için imece usulü bir şeyler yaptık ve şimdi bahçeye gideceğiz” dedi.
Ardanuç Kadın Girişim ve Üretim Kooperatifi ortaklarından Gönül İstanbullu "Geçen sene Yolağzı köyünde lavanta eken arkadaşımız vardı. Biz de bugün bahçenin hasadını imece usulü yapmak için buradayız ve aynı zamanda da, Ardanuç’ta kooperatif olarak lavantayı yaygınlaştırmak istiyoruz. Lavanta nasıl bir bitki diye soracak olursanız; Lavanta aslında Akdeniz yöresine ait bir çalı bitkisidir. Boyu 1 metreye kadar ulaşabiliyor fakat şöyle bir durum var biz Ardanuç’ta lavantayı yaygınlaştırırken aynı zamanda kadın emeğini de öne çıkartmak istiyoruz. Kadınlar özellikle kooperatifte hep beraber imece usulüyle yardımlaşmayı gördük. Bu sene Ardanuç Kaymakamlığı bir destinasyon makinası konusunda yardımcı olacağını iletti ve makinayla beraber lavantalarımızdan yağ çıkaracağız. Bizim amacımız Ardanuç’taki göçü önleyerek, kadınlarımızın emeklerinin boşa gitmemesi ve kendi bütçelerine de katkı yapmasını lavantayla sağlamaktır.
Lavanta son derece değerli ve pahalı bir bitki ve yağıda geçen sene 2 bin liradan satılmış ve bu sene tabii ki daha da artmış olacak. Hedefimiz tıpkı Karadeniz bölgesinde olduğu gibi çay alım yerleri gibi bizde lavanta alım yerleri yapacağız ve böylece lavantayı köylerimizde yaygınlaştırarak, Ardanuç’u da lavanta ilçesi yapamaya açıkçası kararlıyız biz kadınlar olarak. Lavantanın yetmiş çeşit kullanım alanları var ve bunlardan bir tanesi de yağın kozmetik alanda kullanılıyor olması ve aynı zamanda ilaç sanayisinde kullanılıyor, çayı da yapılıyor. Lavanta tarlaları özellikle düğün ve nişan organizasyonlarında fotoğraf çekimi içinde kullanılarak, bir çeşitte turizm bitkisi aynı zamanda.”
“UMDUMUZ KADINLARIMIZA MADDİ KAYNAK YARATMASI”
Ardanuç Kadın Girişim ve Üretim Kooperatifi ortaklarından Nurice Aydın ise “Yolağzı’nda Celal abimizin lavanta tarlasını hem ziyarete aynı zaman da da hasat zamanı yardım etmek için buraya geldik ve lavantalar çok güzel olmuş tam da hasat zamanı” diye konuştu.
Yolağzı Köyü Muhtarı Dedebekir Dinçer “İlçe merkezine yaklaşık olarak 40 kilometre uzaklıkta bulunan köyümüzde lavanta ekildi. Eğer ekimler devam ederse özellikle köyümüz kadınlarına maddi bir kaynak olacağını düşünüyorum. Artvin genelinde özellikle Ardanuç’ta lavanta ilk oluyor bu anlamda destek verenlere de teşekkür ediyorum” şeklinde konuştu.
“DENEME BAHÇESİYLE BİRLİKTE LAVANTAYI BÖLGEDE YAYGINLAŞTIRMAK İSTİYORUZ”
Ardanuç Kadın Girişim ve Üretim Kooperatifi ortaklarından Turgut Sezer şunları söyledi:
“Biz lavanta üretimi ile ilgili önceleri Ardanuç Aşıklar köyünde 10 dönümlük bir deneme üretimi yaptık. Deneme yaptığımız bahçemizden çelikleme alıp bölgede lavantayı yaygınlaştırmak için, Yolağzı köyünde geçen sene ekim yaptık. Şimdi ise geldik hem fideleri görmek ve aynı zamanda dayanışarak lavanta hasadını yapmak içinde buradayız. Buradaki ilk üretim ama inanıyorum ki gelecek yılda burada ürünler daha da gelişmiş olacak. Biz aynı zamanda lavantanın sanayi ürün olabilmesi içinde destinasyon ünitesini de merkezde kooperatif kanalıyla kurmak için gerekli siparişlerimizi de vermiş bulunuyoruz. Diğer bahçemizdeki ürünle birlikte ve buradaki lavantalarımızın hasadı ve yine diğer bir bahçemizdeki lavanta hasatlarıyla birlikte çalışmalarımıza devam edeceğiz. Lavanta bir kıraç bitkisi, su istemiyor ve çok yıllık bir bitki ve çok da zahmet gerektirmiyor. Dolayısıyla da bütün bu artılarla beraber bölgede yaşanan göç nedeniyle de çok fazla insan emeği gerektirmediği içinde, bizim için önemli bir bitki oluyor lavanta. Tabii ki de bizim hedefimiz kentimizi lavanta kenti yapmak.”
Lavanta bahçe sahibi Celal Pehlevan “Benim mesleğim hayvancılık ve tarım olduğu için genelde Çiftçi TV’yi genelde izlerim ve izlerken aronya ve lavanta gibi ürünleri geçim kaynağı olarak düşündüm. Bakın bu gördüğünüz bahçe bir seneyi henüz doldurmadı, ama her şeye rağmen verim burada güzel. Zaten suda istemiyor aroması da güzel ve aynı zamanda da soğuğa da dayanıklı bir bitki” dedi.
Ardanuç Kadın Girişim ve Üretim Kooperatifi Başkanı Gürsel Kaya “Ardanuç’ta lavantayı geliştirmek istiyoruz, susuz, tarıma elverişsiz yerleri lavantayla güzelleştirmek ve katma değerli ürün elde etmeyi planlıyoruz. Burası yöresel olarak Koçiyanın su olamayan tepesinde en güzel tarımı yaparak lavanta yetiştiriyoruz” diye konuştu.
