‘Neyi çok abartarak yersek o bize kilo olarak geri döner.’

Gazetehamburg’un Röportajlar serisinin konuğu Gözde Kavak Moskov  beslenme konusunda çok önemli açıklamalarda bulundu.

Sizi tanıyabilir miyiz?

1990 yılında Nevşehir‘de dünyaya geldim. Çocukluk ve ilk gençlik yıllarımı Çanakkale’de geçirdim.
2005 yılında, FMV Özel Işık Lisesi’ni başarı bursuyla kazanarak o zamanki hayallerimin en büyüğü olan İstanbul’da yaşamaya başladım. Lise eğitimimin bir yılını AFS-YES öğrenci değişim programıyla gittiğim ABD, Portland, Oregon’da aldım. Hayatıma farklı deneyimler kazandıran bu macera sonrasında on kilo fazlalıkla İstanbul’a dönmem sağlıklı beslenmenin önemini kavramamı sağladı ve beni çok severek yaptığım mesleğime yönlendirdi.
2010 yılında başarı bursuyla kazandığım  TC Yeditepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü'nde okumaya başladım. Farklı kültürlere, farklı ülkelere, farklı yaşayışları incelemeye olan ilgim sonucunda, 2012 yılında üniversitenin 1 dönemini Erasmus Programı’yla Almanya’nın Hamburg şehrindeki HAW Üniversitesi'nde okudum. 2013 yazında da Erasmus Staj Programı kapsamında, yine Hamburg'da özel bir diyet ve beslenme merkezinde 3 ay eğitim gördüm. Sonrasında İstanbul’da birçok kamu ve özel sağlık kuruluşunda uzun dönem stajlar yaptım. 2014 yılında "Alzheimer ve Demans Hastalığında Beslenme" konulu tezimi hazırlayarak TC Yeditepe Üniversitesi'nden "Diyetisyen" unvanıyla, onur derecesi alarak mezun oldum.
2016 yılının Haziran ayında Hamburg’da yaşamaya başladım. Almanca dil kurslarını başarıyla tamamlamamın ardından sağlıklı beslenme ve diyet danışmanlık hizmeti vermeye başladım. 1 Mart 2018‘den beri Hamburg’da danışanlarımın hayallerine ve yaşamlarına dokunmaktayım…
 

Türkiye diplomanız Almanya’da geçerlimi?

Türkiye’de aldığım diplomam burada geçerli. Hatta Almanya’ya  gelmeden önce diploma denkliği için müracaat etmiştim. Sağlık alanında olduğu için diplomanın Almanya’da geçerli olması çok önemlidir. Benim başvurum kabul edildi. Türkiye’de aldığım diplomam burada geçerli oldu.
 
Soy adınız Moskov neden Moskov?

Eşim Rusya doğumlu, Almanya’da büyümüş onun soyadıdır.
 
Beslenme deyince akla yemek ve içmek mi geliyor?

Beslenme çok geniş kapsamlı bir konu. Her ne kadar yeme içme gibi algılansa da sağlığımızın üstünde direk etkileri olan bir konu. Özellikle Almanya’da yaşayan vatandaşlarımızın beslenme konusunda doğru bilgiye ulaşabilmesi için, yemek kültürlerinden anlayan kendi anadillerinde bu konuyu anlatabilecek ciddi bir diyetisyen açığı var. Türkiye’de diyetisyenlik mesleğinin önemi daha iyi  kavrandı ve kişiler diyetisyenlere bir şekilde başvurabiliyorlar. Burda sağlıklı beslenmenin önemini anlatmak için biz diyetisyenlere büyük görevler düşüyor. Diyetisyenlik sanki sadece kilo problemi olanlara yönelikmiş gibi bir algı oluşabiliyor. Aslına bakarsanız bizim mesleğimizin en önemli alanlarından biri hastalıklarda beslenmedir. Kilo problemleri zaten belli bir boyuta geldiğinde tip 2 diyabet, kalp damar hastalıkları, karaciğer yağlanması gibi bir çok sağlık problemini de beraberinde getiriyor. Bunun yanında alerji ve  gıda intolerans durumlarında kişiler her hangi bir ilaç kullanmadan sadece beslenmeyle yaşam kalitelerini arttırabiliyorlar. Buna ek olarak bir kişinin kilosunun sağlıklı aralıkta olması, vücudunun doğru miktartarda kas ve yağ  içerdiğini göstermiyor. Kişinin kendi yaşam tarzına ve ihtiyaçlarına göre, en doğru ve bilimsel bilgilerle sağlıklı beslenmeyi öğrenmesi için her bireyin en az hayatında bir defa diyetisyene başvurması gerekmektedir.
 

Almanya’da sağlık sigortaları diyetisyen ücretini ödüyor mu?

Hastaların/danışanların, sağlık sigortalarının tanıdığı bu haktan yararlanabilmesi için diyetisyenlerinin sadece diplomalarının olması yeterli olmuyor, bunun yanında diyetisyen birlikleri tarafından sertifikalı diyetisyen olmaları gerekiyor. Ben bu sertifikasyon programından geçtiğim için hastalarım/danışanlarım bu hakka sahip.
Kişiler beslenme danışmanlığı almak istediklerinde, sağlık sigortaları yılda maksimum beş defa olmak üzere danışmanlık ücretinin bir bölümünü karşılıyorlar. Bu miktar kişilerin hastalık durumlarına ve sağlık sigortalarının işleyişine bağlı olarak değişiyor. İlgilenen kişilerin ayrıntılı bilgiyi sigorta şirketlerinden öğrenmeleri mümkün. Bu haktan yararlanmak için nasıl bir yol izlemeleri gerektiğini benimle irtibata geçerek öğrenebilirler.
 
Kişilerin kilo almasına sebep olan en büyük hatalar nelerdir?

Kilo problemlerinde fark ettiğimiz en hatalı durum gün içerisinde sadece bir iki öğün beslenmek ve kahvaltıyı atlamak. Bunun sonucunda metabolizmamızın yavaşlamasıyla birlikte, yaşadığımız açlık sonucunda öğünlerde ne ve ne kadar yediğimizi kontrol edemememiz. Ben danışanlarıma yaşam tarzlarına uyduğu takdirde günde minimum üç dört öğün beslenmelerini tavsiye ediyorum. Yetersiz miktarda su tüketimi ve fiziksel aktivite yani spor yapmamak da sıklıkla yapılan hatalardan bir kaçı. Aldığımız enerji miktarı yaktığımız enerjiden fazla olunca da kilo almak kaçınılmaz oluyor. Sonuçta hangi besini çok abartarak tüketirsek yakmadığımız takdirde o bize kilo olarak dönüyor.    
 
Diyetisyen olarak kişiye bir sabah kahvaltısını nasıl öneriyorsunuz?

Bizim klasik Türk kahvaltımız porsiyon miktarlarına ve besin çeşitlerine dikkat ettiğimiz sürece çok sağlıklıdır. Yumurta, peynir, zeytin, meyve, yeşillik, ceviz, ekmek gibi besinler sağlığımız için çok kıymetli besinlerdir. En önemli öğün olan kahvaltı kişilerin ayıracağı zamana göre çeşitlendirilebilir. Yoğurt, meyve ve yulaftan oluşturulan bir kahvaltı da gayet sağlıklı bir alternatif olabilir.
 

Beyaz ve tam tahıllı ekmek arasında fark var mıdır?

Kalori olarak eşit olmalarına rağmen besin değeri anlamında fark var. Şöyle ki, beyaz ekmek tahıl tanesinden ruşeym ve kepek bölümlerinin ayrılmasıyla elde edilir. Tam tahıllı ekmeğin posa ve faydalı yağ asitleri içermesi sebebiyle tercih edilmesi daha sağlıklıdır. Posa bağırsak sağlığımız için çok önemlidir. Ayrıca daha uzun süre tok kalmamızı da sağlamaktadır.
 

Organik besinler sağlığa daha mı uygun sizce?

Bir besinin organik olması demek direk sağlıklı olması anlamına gelmiyor. Günümüzde hemen hemen her besinin organik alternatifini bulabiliyoruz. Bu ürünler de almamız gereken miktarın çok üstünde şeker veya yağ içerebiliyorlar. Farklı olarak bu ürünlerde katkı maddeleri daha az miktarda bulunuyor. Alım gücümüze göre bazı besinleri organik tercih edebiliriz. Yine de bizler tüketici olarak daima bilinçli olmalıyız.
 
Spor zayıflatır mı?

 Sağlıklı yaşamın çok önemli bir parçası olan spor kilo vermede tek başına yeterli değildir. Sağlıklı beslenme spor ile desteklendiğinde çok güzel sonuçlar vermektedir.
 
Özellikle Türkiye’de yağ aldırma mide küçültme ameliyatları yapılıyor. Diyetisyen olarak ne söylersiniz?
Yağ aldırma, sağlıklı kilo aralığında olan kişilerin fiziksel olarak hoşlanmadığı bölgelere plastik cerrahlar tarafından uygulanan bir yöntemdir. Fakat amacı obezite tedavisi değildir. Mide küçültme operasyonlarını da içeren Bariatrik cerrahi ameliyatları ise obezite tedavisini amaçlar. Doğru hasta grubuna, Dünya Sağlık Örgütünün kriterlerine uyarak, bilinçli bir şekilde uygulandığı sürece başarılı sonuçlar getirebilmektedir. Bu operasyonlar, içinde cerrah, psikolog, diyetisyen gibi  uzmanları barındıran bir ekiple gerçekleştirilmelidir.
 
Zayıflama İlaçları konusunda neler söylersiniz?

Zayıflama ilaçları halk sağlığını tehdit eden çok önemli konulardan biridir. Piyasada zayıflama ilacı adı altında satılan bir çok ürünün kalp ve akciğere zararı olduğu bilinen ve kullanılması yasaklanan sibutramin maddesini içerdikleri bulunmuştur. Tüketimi ölümle bile sonuçlanabilecek bu ürünlerin kullanımını kesinlikle tavsiye etmiyorum. Kilo vermenin tek kalıcı yolu sağlıklı beslenmektir.
 

Şekerli – gazlı veya tatlandırıcı içeren içecekler konusunda neler dersiniz?

Şekerli - gazlı içecekler sık tüketildiğinde yüksek miktarda şeker içerdikleri için sağlığımızı olumsuz etkilemektedir. Bunlara alternatif olarak üretilen şekersiz tatlandırıcılı ürünler ise her ne kadar bize fazladan kalori getirmiyor gibi görünse de vücudumuz tarafından şeker gibi algılanmaktadır. Ayrıca son araştırmaların sonuçlarına göre bağırsağımızda yaşayan faydalı bakterilere zarar vermektedir. Su ihtiyacımızı karşılamanın en iyi yolu su tüketmektir. Buna ek olarak bitki çaylarına da beslenmemizde yer vermeliyiz.
 
90 kilo ile gelen bir insan size geldikten sonra kilosunda azalma oluyor mu?

Öncelikle bu soruyu yanıtlamak için kişinin cinsiyeti, yaşı, boyu, vücut yağ ve kas yüzdesi, sağlık durumu, kullandığı ilaçlar gibi bir çok faktörü değerlendirmemiz gerekiyor. Kilo tek başına bize pek bir bilgi vermiyor. Genel olarak yanlış yöntemlerle zarar görmemiş bir metabolizmaya sahip olan danışanlarım kilo verme sürecini daha problemsiz geçiriyorlar. Kilo verme durumu bireysel olarak değerlendirmemiz gereken bir konu. Rakamlara odaklanmadan herkesin başarısı kendisine aittir. Bazı durumlarda kiloyu aynı tutmak da bir başarı veya 20 kilo azaltmak da.
 
Son olarak Diyetisyen olarak vatandaşlarımıza mesajınız var mı?

Stres hayatımızı ve sağlığımızı etkileyen çok önemli bir faktördür. Vatandaşlarımıza önerim bir iki kilo vermek için yanlış yöntemler uygulayıp kendilerini strese sokmamaları. Kilo vermek uğruna çevrelerinden veya internetten buldukları, bilimsellikten uzak yanlış diyetlerle sağlıklarını kötü etkileyecek yöntemlerden uzak durmalılar. Asıl hedefimiz her zaman sağlıklı yaşam olmalı. Fazla kilolar, kişilerin yaşam boyunca sürdürebileceği sağlıklı beslenme programlarını uygulamaları ve bunu da sporla desteklemeleriyle zaten problem olmaktan çıkacak.  
 
www.kavakmoskov.de