“ŞEHİRLERİN OLMAZSA OLMAZI ÖZGÜN YAPISINI KORUMASI”

Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Başdanışmanı Hüseyin Koçan “Günümüzde, özgün olduğumuzda daha kalıcı oluyoruz. Şehirlerin bence en büyük özelliği, olmazsa olmazı turizmde özgün olması, özgün kalması, özgün yapısın?

Türkiye 19.02.2022 01:37:26 0

“ŞEHİRLERİN OLMAZSA OLMAZI ÖZGÜN YAPISINI KORUMASI”

Röportaj: Hüseyin EKMEKÇİ / gazetehamburg Türkiye Temsilcisi

Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Başdanışmanı Hüseyin Koçan “Günümüzde, özgün olduğumuzda daha kalıcı oluyoruz. Şehirlerin bence en büyük özelliği, olmazsa olmazı turizmde özgün olması, özgün kalması, özgün yapısını koruması.” diyor.
Sizin için belediyecilik ne anlama geliyor?
Belediyeler, yerelde yaşayan insanlara mahallî ve müşterek hizmetleri karşılamak için kurulan ve seçmenleri tarafından seçilerek karar organları oluşturulan, mali ve idari özerkliğe sahip kamu tüzel kişiliktir.
Belediyenin yöneticileri; belediye başkanı, encümen üyeleri ve meclis üyeleridir. Belediyeler, mahallî müşterek hizmetler yapar, bunlar yerel nitelikli hizmetler olarak isimlendirilir. Son yapılan değişikliklerle yerel yönetim yasası değişti.
Eskiden belediye dediğinizde yol hizmeti, kaldırım, ışıklandırma, ağaçlandırma, peyzaj, itfaiye hizmetleri, mezarlık hizmetleri vs. yapan bir kurum anlaşılırdı fakat günümüzde modern belediyecilik kapsamı o kadar genişledi ki…

Bu genişleme, Erzurum’da belediyecilik hizmetlerini nasıl etkiledi?
Daha önce Erzurum’da belediye hizmetlerini, yaklaşık 2 bin 500 metrekarelik bir alanda gerçekleştiriyorduk, şimdi 25 bin 600 kilometrekarelik bir alanda yapıyoruz. Köy statüsünde olan yerleşim yerlerimiz mahalle olunca bin 500’e yakın hizmet noktamız oluştu.
Vatandaşlarımızın doğumundan ölümüne kadar her anında yanlarında oluyoruz. Sağlık bakanlığıyla iş birliği hâlinde hamile kadınlara, onların bilinçli anne olmalarını sağlamak amacıyla kurslar veriyoruz. Yenidoğanların ihtiyaçları için erkek çocuksa mavi, kız çocuksa farklı bir renkte ambalajlı paketler hazırlayarak ailelerine sunuyoruz. Her yenidoğan için bir ağaç diktiriyoruz, beratını kendilerine veriyoruz. Aynı zamanda yaşayan diğer tüm kişiler için de ağaç dikiyoruz. Böylece çevremizi de yeniliyoruz. Camilere, yasada belirtilen kapsamdaki okullara hizmet veriyoruz.
1965’ten bu yana, köyden kente çok fazla göç olunca birçok kentte çarpık yapılaşmalar yaşandı, gecekondular ortaya çıktı. Erzurum’da bunun yaşanmaması için kırsal kesimdeki yerleşim yerlerimize de düzenlemeler getiriyoruz, mümkün olduğunca kütüphaneler, spor sahaları, tesisleri gibi insanın sosyal yaşamını da destekleyecek projeleri yapıyoruz. Kırsal alandaki vatandaşlarla şehirlerdeki çekici imkânları buluşturuyoruz.
Bunun yanında da teknolojiyi, dünyayı çok iyi takip etmek zorundayız. Trafik, ulaşım, güvenlik, atık yönetimi, biyolojik çeşitlilik, iklim değişikliği gibi bütün bu konu ve kapsamdaki ilgili faaliyetlerle de çalışıyoruz.
Belediyecilikte yeni bir boyuttan söz edebilir miyiz?
Bu anlatılarımı şu noktaya getirmek istiyorum: Günümüzdeki yerel hizmetler yönetimi artık çok değişti, kapsamı çok genişledi. Dünyada ülkeler yarışıyor, şehirler de yarışıyor. Öyle şehirler var ki marka değeri o kadar yüksek oluyor ki bazı ülkelerden daha ileri seviyede, konumda bulunuyor.
Erzurum Büyükşehir Belediyesi olarak göçle, mültecilerle, iklim değişikliğiyle küresel ısınmayla ilgili dünyada bazı toplantılara katıldık. Fahri olarak da Avrupa Bölgeler Meclisi’nin üyesi olduk. Yurt dışında hem kendi şehrimizi tanıtmak için gayret ettik hem de oradaki belediyelerle etkileşim içinde olarak kültür alışverişi yaptık. Bir noktada, yerel yönetim olarak uluslararası ilişkilerde küresel bir aktör olduk. Şehirlerin, ülkelerin tanınmasının sadece dışişleri bakanlığıyla sınırlı olacağını zannetmiyorum. Vatandaşlar da birer temsilci. Şehrimizin çok fazla değeri var ve bunlar daha çok tanınırsa dünyadaki yerimiz de daha farklılaşır. Bu doğrultuda, Avrupa’daki yerel yönetimler daha etkin rol oynuyor.

Bu yaklaşımınız vatandaşlar tarafından nasıl değerlendiriliyor?
Vatandaşlarımız da şehirlerinin bir parçası olduğunu, özel olduğunu, aidiyet duygusunu hissedebiliyor. Bizim mottomuz şu: Hizmeti hürmetle beraber sunmak zorundayız. Biz Anadolu kültüründen geliyoruz, insanımız farklı. Yereldeki insanımızın özelliklerini bilip onlara hizmeti hürmetle sunuyoruz. Bizim amacımız, insanı mutlu etmek, şehirleri çekici kılmak. Sadece merkezi değil, tüm şehri çekici kılmaya yönelik çalışmalar yapıyoruz. İnsanımızı bunlarla mutlu ediyoruz, Bu yaklaşımımızı tıp kongresi gibi etkinliklere katıldığımızda “Bilgiyi ilgiyle beraber sunalım.” diyerek duyuruyoruz ve olumlu bildirimler alıyoruz.
EĞİTİM KENTİ
Bir platformda söylediğiniz “Belediyecilik hizmeti bir zincirdir, üniversite acıyorsanız yurt yapacaksınız, turizm kenti olmak istiyorsanız tesisleşme yapacaksınız.” sözünüzü açar mısınız?
Kuzey Doğu Anadolu Kalkınma Ajansları, Swot analiziyle kentlerin güçlü ve zayıf yönlerini, fırsat ve tehditlerini belirliyor ve buna göre önceliklerini ortaya çıkarıyor.
İnsanımıza ne kadar hizmet yaparsak yapalım, ekonomik olarak yaşamı iyi değilse yaptığımız tesisler onu çok mutlu etmeyecektir. Bunun için kentin ekonomisini iyileştirmeyi, kalkınmayı sadece merkezi idarenin işi olarak görmüyoruz. Sivil toplum kuruluşlarıyla meslek odalarıyla kanaat önderleriyle birlikte çalışarak ticarete, sanayiye, tarım ve hayvancılığa katkıda bulunuyoruz. Turizm önceliğimizi oluşturuyor. Bununla birlikte Türkiye’nin en büyük merasına sahibiz, hayvancılık bakımından oldukça iyi durumdayız. Atatürk Üniversite’miz, Erzurum Teknik Üniversite’miz Ata Teknokenti’mizle bir eğitim kenti konumundayız. Sağlık tesislerimiz ve sağlık köylerimiz var. Bu hizmetlerimizi sürdürürken şehir olarak bazı özelliklerimizi, önceliklerimizi başa çıkarmamız, ilk sıralara almamız gerekiyor.
Erzurum’un önceliğini ne olarak belirlediniz?
Kanaatimce Palandöken ilçemizde 2 bin 800 rakımda kurulan sportif amaçlı kamp tesisimiz olan Yüksek İrtifa Kamp merkezimiz, bu özellikleriyle rakipsiz durumda ve Erzurum’un önceliğini oluşturuyor. Eskiden boş olan otellerimizde yer bulmak neredeyse olanaksız. Ayrıca Palandöken’deki kayak tesislerimizin dünyada daha çok tanınacağını düşünüyoruz. Erzurum için kar eskiden külfetti, şimdi nimete dönüştü. Karı önceliğimize alacağız.
Bunun yanında üretim ve ticaret faaliyetlerimiz için pazara ve hammaddeye yakınlığı sağlamaya başladık. Dünyanın en uzun çift tüplü kara yolu tünellerinden olan, Rize-Erzurum arasındaki karayolunda kurulan 14.3 kilometrelik Ovid Dağı Tüneli ve Karadeniz ile Doğu Anadolu'yu birbirine bağlayan Kop Tüneli Projesiyle hinterlandımız genişledi. Ayrıca tarihi İpek Yolu üzerindeyiz. Erzurum’da, güneş enerjisine ve alternatif enerji kaynaklarından yararlanabilecek, stratejik bir bölgede yer alacak olan 3. Organize Sanayi Bölgesi kuruyoruz.

ERZURUM KIŞ TURİZMİYLE ÖNE ÇIKIYOR
Erzurum Büyükşehir Belediyesi’nin Türkiye’deki büyükşehir belediyeleri arasındaki konumu nedir ve hedefleri nelerdir?
Erzurum Büyükşehir Belediyesi, yurt dışındaki şehir temsilcileri toplantılarında aranılan bir belediyedir. Yurt dışında şehrimize yönelik bir farkındalık oluşturduğumuz kanaatindeyim. Büyükşehirler arasında daha fazla öne çıkmak, rekabeti artırmak için genel olarak tüm hizmet kapsamlarında çalışmalarımız var. Tarım ve hayvancılık faaliyetlerimiz için oluşturduğumuz göletler diğer büyükşehir belediyeleri tarafından da takdirle karşılanıyor.
Turizmde de büyük bir atak var. Merkezimiz kayak tesisine çok yakın. Merkezden kayak tesisine sekiz on dakikaya gelinebiliyor. Dolayısıyla yalnızca kayak merkezlerinde değil, şehir merkezinde de konaklama yapılabiliyor. Merkezdeki oteller de dolu ve talep yoğun olduğu için Erzurum’a yatırım yapmak isteyen yatırımcılar artıyor.
İnsan odaklı, insanı merkeze alan belediyecilik anlayışıyla ilgili düşünceleriniz nedir?
Son dönemde, herkesin dilinde olan bazı kavramlar var: Kentsel dönüşüm ve kentsel, çevresel koruma. Kentsel ve çevresel korumada; restorasyon (onarım), retitüsyon (yapının bulunduğu çevrenin genel tarihçesi), konservasyon (muhafaza etme), röleve (bir yapının çeşitli bilimsel yöntemler kullanılarak belgelenmesi) işlemleri nitelikli bir şekilde gerçekleştirilmeli. Kentsel dönüşümde, insanları yaşadığı bölgeden koparmadan şehrin sosyal, kültürel, ekonomik yapısına yakın atılımlar yapılmalı. Sadece gayrimenkul odaklı olunmamalı. Aynı zamanda da öncü bir rol üstlenilmeli. “Belediyenin yapmış olduğu sistem ne kadar işlevselse ticaret yapanlar da mecburen onu takip edecektir.” düşüncesiyle kentsel dönüşümü gerçekleştirmeye gayret ediyoruz.
“Herkesin 2 dolara yaptığı şeyi, 1 dolara daha iyi bir şekilde yapmak mühendisliktir.” sözünden hareketle kentsel dönüşümle ilgili tüm bu unsurları bir araya getirmek üzere kendimce 5E sistemi geliştirdik. 5E sistemi; yapının emniyetli, ekonomik, ekolojik, estetik ve ergonomik olmasını içeriyor. Bunların hepsini bir araya getirmemiz mümkün olmasa bile asgari müştereklerde bir araya getireceğiz. Yönetimde amacımız parayı, insanı ve zamanı yönetmektir yani doğru zamanda, doğru kişiyi, doğru işte bulundurmaktır.
Günümüzde, özgün olduğumuzda daha kalıcı oluyoruz. Şehirlerin bence en büyük özelliği, olmazsa olmazı turizmde özgün olması, özgün kalması, özgün yapısını koruması. Şehirlerin kültürel değerlerini bütünsel ve sürdürülebilir nitelikte pazarlamak, tarihi kent dokusunu, kültürel mirası korumak, yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak çok önemli. Bunları yaşatırken insanların oturabileceği yerleri, onların yöresel ürünlerle bulaşabileceği alanları oluşturmak gerekiyor. Bu değerleri ekonomik, sosyal ve kültürel hayatın içine katmak gerekir.

KENT, GÜLDEN BAHÇE OLMALI
Belediyeciliğin kentin manevi atmosferine katkı yapması gerekir, değil mi?
Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanımız Mehmet Sekmen’in sosyal ilişkileri çok kuvvetli. Çok iyi bir maestro şefi gibi kurumların bireylerin uyum içinde olmasını sağlıyor. Erzurum’un potansiyelini, kaymakamlıkla askeriyeyle baroyla valilikle sivil toplum kuruluşlarıyla topyekûn harekete geçiriyor. Erzurum’da eksik olan hep birlikte hareket etme başarısını gösteriyoruz
“Kentimiz kendimizdir.”, “Çevremiz, çehremizdir.” diyoruz. Hacı Bektaş-ı Veli “İnsan, bir şehri imar ederken aslında taşın toprağın arasına kendisini koyar.” diyor. Yöneticilerin kalbinde sevgi, merhamet, güzellik varsa şehir, gülden bir bahçe olur yoksa sevimsiz yapılar meydana çıkar. Biz Erzurum’u kendi değerlerimizle yoğrularak yönetmek istiyoruz çünkü millet olarak gelenek ve göreneğimiz, örfümüz, adetimiz, inancımıza bağlı yaşam tarzımız mimaride, musikide, sanatta da ortaya çıkar. Dinimiz “Kıyamet kopsa bir ağaç dikiniz.” emrini verir bize. Dolayısıyla biz çok çevreci bir milletiz. Bir köpek yatarken Peygamber Efendimiz onu rahatsız etmemek için yolunu değiştiriyor. Kendi değerlerimizi unutmuşuz. Bu noktada gelenekten geleceğe gitmeliyiz. Tamamen gelenekler üzerinde kalıp orada kendimizi hapsetmeyeceğiz, geleneğimizi bileceğiz ama geleceğe de yelkenlerimizi açacağız. Köprümüzün bir ayağı geleneklerimiz üzerine bir ayağı da gelecek üzerine kurulmalı. 4G manifestomuzu burada da söyleyebiliriz: Geçmişle geleceği birleştirmek, gelenekle yeniliği bağdaştırmak, geçmişin ruhunu, yaşanmışlığını eserlere nakletmek ve gelenekten geleceğe gitmek.
Yurt dışında yaşayan vatandaşlara mesajınız nedir?
Yurt dışında yaşayan hemşehrilerimize öncelikle selam, sevgi, saygı muhabbetlerimizi iletiyoruz. Erzurum son yıllarda çok değişti, çok dönüştü. Fırsatları olduğu zaman Erzurum’a gelmelerini istiyoruz. Böylece çocuklarına da bir hatıraları olsun, çocukları da kendi ülkesini, memleketini, kökünü bilsin. Vatandaşlarımız her hâlükârda bizim de telefonumuza ulaşabilir, bizimle bir bağ kurabilir. Kendilerine sağlık, sıhhat, afiyet diliyoruz.