Merhaba, Değerli Okurlarım!
Bugünkü yazımda, atalarınızdan tarafınıza miras olarak kalan malların adınıza intikali (geçiş), sizden başka paydaş olması hâlinde taksim ve paylaşımının nasıl yapılacağı hususunda bilgiler vermek istiyorum.
Hikâyelerde hep şanslı kimselere Mısır’daki büyük dedesinden büyük bir miras kalır ama bu miras ile ilgili yapılması gereken işlemlerden hiç bahsedilmez. Sinemamızda da defalarca işlenmiş olan bu hikâyeler ilgi görmüştür. İlgi görmesinin sebeplerinden biri de kendimizi hikâyedeki kahramanın yerine koymamız, bazen de onun yerinde olmak istememizdir. Bugün siz bu hikâyede mirasçı olun, ben de müjdeli haberi getiren kişi olayım çünkü ben bu hikâyelerin heyecan veren kısmına biraz mesafeli olup hemen kendime şu soruları soruyorum: Başka mirasçı var mı? Başka mirasçı varsa terekeye konu mallar nasıl paylaşılacak? Miras intikali hangi vergi dilimine göre vergilendirilecek?
Bir an için böyle bir hikâyenin başkahramanın siz olduğunu ve bu müjdeli haberi de size benim verdiğimi düşünün. Sonrasında havalara nasıl uçtuğunuzu ve nasıl kutladığınızı hayal edin. Kutlamaların bir yerde biteceğine ve size miras kalmış mallar üzerinde tasarrufta bulunmak için hukuki süreci başlatmanız gerektiğini fark edeceksiniz.
İlk olarak mirasçı olduğunuzu ortaya koymak için mirasçılık belgesi almanız gerekmektedir. Mirasçılık belgesi ayrıca sizden başka mirasçı olup olmadığını da öğrenmenizi sağlar. Mirasçılık belgesini noterden ya da açacağınız bir dava ile elde edebilirsiniz. Akabinde murisinizin (miras bırakanın) mal varlığını tespit etmeniz gerekir ki uygulamada internet sistemi tüm bilgilere erişimi kolayca sağlamaktadır. Bununla beraber dava açarak da taşınır, taşınmaz, banka hesapları vb. malların tespiti için terekenin (maddi mal varlığı) tespiti davası da açabilirsiniz.
Sizden başka mirasçı olması hâlinde, tereke üzerinde ortaklığının giderilmesine kadar iştirak (ortak olma) hâlinde mülkiyet hakkınız bulunur. Örneğin bir arsa miras kalmış olsun. Siz bu arsanın diğer mirasçılarla beraber sahibisinizdir ancak payınız ya da arsanın hangi tarafının sizin olduğu belli değildir. Siz bu durumu çözmek için malların üzerindeki ortaklığı gidermek üzere yetkili mahkeme olan sulh hukuk mahkemesine başvurabilirsiniz ve kendi payını ayırabilirsiniz. Diğer bir yol olarak mirasçılar olarak aranızda anlaşarak taksim sözleşmesi yapabilirsiniz.
RIZAİ TAKSİM SÖZLEŞMESİ
Mirasçılar kendi arasında terekenin paylaşılması konusunda anlaşabilir. Mirasçıların mirasa konu malların paylaşımına ilişkin kendi arasında yaptığı sözleşmeye rızai taksim sözleşmesi denir. Bu durumda, mahkemeye gitmeye gerek olmadan mirasçılar, aralarında yapacağı adi yazılı ya da noterce onaylanmış bir sözleşme ile malların kime hangi oranda kalacağını kararlaştırabilir. Örneğin taşınmazlar için aralarında rızai taksim sözleşmesi olan mirasçılar, tapu müdürlüğüne başvurup sözleşmedeki hâliyle taşınmazların kendilerine tescilini talep edebilir. Aynı şekilde rızai taksim sözleşmesi ile noterde araçların paylaşımı da mümkündür.
Bugünkü yazımda elimden geldiğince bu konuyu irdelemeye çalıştım. Miras sizin atalarınızdan kalmış olsa bile bu mirasın sizin adınıza tescili ve kaydı için çok ciddi bir vergi ve harç yükü barındırıyor ancak kanundan kaynaklanan bazı daha düşük belirlenmiş vergi ve harçlardan yararlanmak için doğru bir yol haritası ile ilerlemek gerekir.
Yazının sonu gelmişken bilgilerimi sizinle paylaşmaktan çok keyif aldığımı özellikle belirtmek isterim. Umarım, faydalı olmuştur.
Sevgiyle kalın.
